Cavecursus in de Lot

13 juli 2016 - Rocamadour, Frankrijk

Eind juni was ik wederom een weekje in de Lot. Dit keer om ook een cave cursus te geven.  Ik zou de cursus geven aan 2 duikers,  2 leerlingen die nog niet met elkaar gedoken hadden zouden samen aan het full cave gedeelte van het grotduiken beginnen. Beiden hadden een achtergrond van ‘intro to cave’.  1 duiker had ik zelf voor intro to cave opgeleid, de andere niet.  Ik had met beiden in Nederland gedoken om zo een inschatting te maken van het niveau.  Maar het blijft altijd spannend om mensen daadwerkelijk in een grot te zien.  Als alles goed zou gaan zou de cursus 4 dagen duren, 8 duiken.  Evt. waren er 2 extra dagen voor uitloop.

Na een lange nacht rijden komen we op 18 juni rond 11 uur  aan op de camping.  Eerst een 2 uurtjes slaap pakken is het plan.

Er is afgesproken dat als iedereen fit genoeg is er een relaxte duik zonder skills gemaakt kan worden om er even weer in te komen. De camping ligt nog geen 10 minuten van de St. Georges, en hoewel dit niet de mooiste grot is, is dit gezien de omstandigheden (Cabouy nog steeds amper duikbaar, St. Sauveur direct de diepte in, Truffe te tricky voor het huidige niveau, Ressel te ver rijden na een lange rit) de meest geschikte grot. Helaas lijkt het er al op dat het VEEL geregend heeft als we op de camping aankomen.  Als we aankomen bij de St. Georges blijkt dit helaas waarheid. Het water staat hoog en lijkt behoorlijk te stromen. Het zicht lijkt nog wel ok.  Wat doen we? De st. stauveur gaat direct de diepte in en is dus niet geschikt voor een funduik, dan ben je heel snel uitgedoken (wel geschikt voor skills evt.), de Ressel is 1 uur rijden vanaf de st. Georges en we hebben al genoeg in de auto gezeten. Het resultaat is dat er eerst inga en zal gaan kijken of de st. Georges veilig duikbaar is. Daarna zou ik het de 2 duikers melden en zouden we de funduik kunnen maken. Dus ik ga een poging wagen. Ik zet voor de lol een streep in de klei om te kijken of het water nog stijgt of al weer daalt of gelijk blijft in de tijd dat we er zijn.  Het begint al goed, door de stroming en het toch slechtere zicht dan verwacht kan ik de lijn vanaf de oppervlakte niet vinden. Eigen reel eraan en afdalen. Wat een stroming. Ik heb 2 handen nodig om op de plek te blijven en niet letterlijk de grot weer uitgespoeld te worden. De mainline blijkt ook nog gebroken en met pull and glide haal ik uiteindelijk de 18m diepte, maar dit is echt niet te doen. Zeker niet met onervaren grotduikers. Dus er maar weer uit.  En ik meld het de rest. Jammer. Het water is ook nog gestegen in die korte tijd dat we bij de grot geweest zijn, dus dat belooft niet veel goeds voor de komende dagen. Is de Ressel wel duikbaar? Ik weet dat ik de Lantouy kan vergeten voor skills als eerste duik van de cursus in deze omstandigheden. Dan komt het voorstel van toch maar naar de St. Sauveur en daar de eerste skillduik van de cursus doen?  Dan is de kop er af is de gedachte.  Ik weet dat er een andere groep bij de St. Sauveur is voor een cursus, dus daar valt in ieder geval wel te duiken.

Op naar de St. Sauveur dus.  Daar is het druk met auto’s. Een groep duikers gaat net het water in en er zijn zeker nog meer groepen duikers.

Als wij het water ingaan is er toevallig net niemand meer in het water. Er wordt gezegd dat er veel stroming staat, maar het is te doen zegt men. De opdracht voor de cursisten is: leg een lijn van de oppervlakte en laat deze als ik het aangeef aansluiten op de mainline. Hierna gaan we deze lijn gebruiken voor wat skills als gas delen, blind de lijn volgen, zonder licht de grot weer uit, enz. Er staat inderdaad behoorlijk wat stroming. Dit maakt het uitvoeren van skills lastiger. Maar het lukt. Na een half uur komen er nog 2 groepen  duikers het water in. Allemaal doen ze toevallig min of meer dezelfde duik als waar wij mee bezig zijn, dus er ligt een aardige lijnenwirwar. Maar omdat iedereen probeert rekening te houden met een ander lukt het allemaal aardig om de skills te doen. Na een uur komen we weer boven. Niet uit de cavernzone weggeweest, maar wel flink gewerkt.

Terug bij de auto herken ik iemand. Het is mijn eigen instructeur toen ik mijn full cave cursus deed in Thailand.  Hij is hier ook om cursussen te geven. Leuk.  Daar waar ik heb leren grotduiken, Khao Sok NP is het duiken nog steeds verboden na de dood van 2 Russen. Jammer.  Maar leuk om even weer bij te praten.

’s Avonds koken we gezamenlijk en ik hoor dat de Ressel duikbaar moet zijn, gelukkig.

Dus de volgende dag vroeg op en richting de Ressel, het regent gelukkig niet. De rivier staat hoog, en is vies bruin, stroomt hard.  Maar ik zie geen koppen en wervelingen op de rivier bij de ingang van de Ressel, dat betekent dat je het duiken kunt proberen. Er is verder helemaal niemand. Heerlijk, maar niet normaal. De Ressel is vaak druk. Maar voor ons nu wel even lekker. We bespreken het leggen van jumps en gaps. Het is even trekken om in de grot te komen, maar eenmaal binnen is de stroming te overzien.  We gebruiken de ‘fake jump’ in het eerste stuk in de grot om wat skills te doen.  Een soort bypass van en naar de mainline dus.  Na de bypass mogen ze verder de grot in totdat ik zeg dat er omgekeerd moet worden.  1 van de 2 cursisten zwemt snel, enorm snel.  Na een tijdje geeft deze cursist aan om te willen draaien. Volgens het regeltje dat iedereen op elk moment een duik mag cancellen of afbreken betekent dit dus ook dat dit ook in een cursus mag. Ik vraag hem of verder alles ok is en hij geeft aan van wel. Dat betekent dus een oog, gevold door wat lampen die ‘stuk’ gaan.  De ‘bypass’ wordt netjes genomen met een geblindeerd masker en we komen na 70 minuten de grot uit. Tijdens het terugzwemmen grijpt 1 cursist bijna een adderringslang die net boven de rivier in een boom zit. Ik zie de slang zitten en roep snel pas op, waarop er net niet in de slang gegrepen wordt. Hoewel deze slangen ongevaarlijk zijn schrik je wel even.

We evalueren de duik. Waarom werd er zo snel gezwommen? Eh ja, om zo ver mogelijk die grot in te komen. Nee dus. We hebben geen haast en als het stroomt kom je dan maar wat minder ver. Buiten adem raken en dan om moeten keren maakt het duiken niet fijn.  Nergens voor nodig dus.

De volgende duik dus gewoon lekker relaxed zwemmen.  De grot in zal ik niets uitvreten.  Dus ga gewoon lekker duiken is de opdracht. Op de terugweg gebeurt ‘er af en toe wat’.

De tweede duik van de dag. Eerst bespreken we op de kant nog de skills lost buddy en lost line. Daarna maken we ons klaar voor de duik. Ga de grot in, volg de gelegde bypass, en volg daarna de mainline (dus bij de oude eerste T gewoon de lijn volgen). Keer om op 1/3 van je gas of als ik het aangeef. Ruim op de terugweg de bypass weer op en daarna gaan we de lost buddy en lost line doen.  De stroming is nog steeds aanwezig. Hoewel je er prima tegenin kunt zwemmen ben je toch aardig sneller de grot weer uit. Maar zo houden we gas genoeg over om de skills vlakbij de ingang te doen. De lost line is een skill die prachtig is om naar te kijken,  maar waarvan ik nog van m’n eigen cursus weet te herinneren dat ik na 23 minuten de lijn nog niet gevonden had en men de opdracht maar afgebroken heeft.  Hoewel ik de tip heb uitgelegd om gebruik te maken van de stroming om de juiste richting te vinden (vinger over de bodem en voelen of het stroomt), weet ik een plekje te vinden waar net zo weinig stroming is dat het truukje toepassen niet gaat werken.  Duiker nr. 1 zoekt en zoekt, maar vindt de lijn niet. Omdat je de oefening geblindeerd doet heeft hij niet door telkens in de lengte van de grot te zwemmen en te zoeken. Na een tijdje breek ik de opdracht af, we zitten een 100m van de uitgang en ik laat het dan liever nogmaals herhalen dichter bij de uitgang (ik ben immers verantwoordelijk voor de gasreserves, want het is niet de bedoeling daadwerkelijk out of gas te komen). Eerst mag duiker nr. 2 het proberen. Die vindt de lijn na een 12 minuten, maar zwemt netjes de grot in. Snel een pijltje plaatsen en kijken of er omgekeerd wordt. Ja dus.  Hierna zwemmen we wat dichter naar de uitgang en mag duiker 1 nogmaals een poging wagen.  Het kost nu 13 minuten.  Na 100 minuten komen we weer boven. Voor beide duikers een aardig leerzame duik.  Maar het haastige zwemmen is er uit.

’s Avonds eten we weer op de camping. Het is nog steeds droog en de voorspellingen zijn gunstig. De zon schijnt en het is 24 graden.  Na het eten gaan we nog geblindeerd wat lijnen volgen.

De volgende dag is het wederom Resseltijd. Het water is gedaald, mooi. We gaan nu ook de stage met zuurstof meenemen. In dit geval niet direct als decoduik, maar wel om deze weg te hangen en te gebruiken tijdens de veiligheidsstop.

De opdracht: ga de grot in, leg de zuurstof op een geschikte plek weg, bepaal de tijd en gas nodig om de eerste 180m af te leggen, leg waar ooit de eerste T was nu een jump en ga de diepe gang in. Als het lukt om de ‘2e T’ te halen, onthoud weer tijd en gas.  Onderweg kom je 2 keer een jump tegen (2 pijltjes)in de diepe gang en onthou ook hier tijd en gas.  Op de terugweg gaan we bepalen of we tijd hebben om in de luchtbel te kijken. Aangezien de cursisten deze natuurlijk nog niet kennen zal ik hier in de lead zijn om het aan te geven.  Daarna gaan we de grot weer uit, en pakken de stage op en doen op 6m een veiligheidsstop van 3 minuten op 100%.

Afstand-tijd-gasverbruik zijn nodig om een gemiddelde zwemsnelheid te bepalen. Je wilt immers later ook complexere planningen kunnen maken.  Veel duikers denken wel 20m/minuut te halen, maar in de praktijk is het vaak 12-14m/minuut.  Gemiddeld doet men 12-13 minuten over de eerste 180m in de Ressel, zonder stroming. De stroming gooit hier behoorlijk roet in het eten. Er wordt 22 minuten over de eerste 180m gedaan.  Jump leggen gaat goed, de T verderop wordt niet gehaald, er was 70 bar afgesproken om de grot in te gaan (begindruk 240, dus extra veiligheid).  Door de stroming is dit helaas niet genoeg om verder te komen. Maar omdat we stroming mee hebben richting de uitgang, hebben we dus gas om ook in de luchtbel te kijken. De jump naar de luchtbel wordt gelegd en het blijkt voor de cursisten even zoeken naar de lijn. Deze zat dichterbij en verticaler omhoog dan verwacht.  Maar uiteindelijk even gekeken in deze luchtbel. Daarna wordt de jump weer opgeruimd en zitten ze zonder zicht. Zonder zicht de jump richting de uitgang over, deze netjes laten liggen. Daarna gaan ze met zicht met 1 duiker out of gas. Helaas gaan ook nogal wat lampen kapot en komen ze luchtdelend met een backuplamp aan bij de 100%.  De 100% is neergelegd op 8.5m diepte. Dus dieper dan de MOD van 6m. Mooi leermomentje, want als er niet ingegrepen was, was er dus op 8.5m diepte gewisseld.

De duik wordt uiteraard besproken. Stage weghangen aan een dikke lijn waar mensen zich naar binnen moeten trekken de grot in wegens stroming is niet zo handig, je belemmert anderen. Je probeert de stage weg te hangen rond de mod, maar soms gaat het niet en ligt ie wat dieper of wat verder de grot in. Hou ook rekening met andere teams. Tijdens mijn instructeurscursus kregen cursisten dezelfde opdracht in de Cabouy en daar loopt een lijn verticaal van de oppervlakte tot een metertje of 10 op de bodem. Daar hingen al 6 stages aan van andere duikers. Niet zo handig om er nog 2 bovenop te hangen als uiteindelijk iemand de onderste moet hebben.  Dan zoek je een geschikte plek iets verder en mogelijk iets dieper.

Ook al zit je in nood, check toch echt de mod van je gas voordat je wisselt, enz.

Genoeg leermomenten, maar eigenlijk gaat het helemaal niet slecht.

Tussen de duiken door eten we lekker knakworsten en ondertussen doen we op het droge een line repair.

Duik 2. Hang wederom de zuurstof weg, nu rekeninghoudend met mededuikers (die er op 1 groepje na niet zijn, het is nog steeds extreem rustig).  Negeer de gemaakte jump die er nog ligt en volg gewoon de mainline (dus de ondiepe tunnel in). Keer op je omkeerdruk om en dan zal er wel weer wat gebeuren. Neem op de terugweg de jump van duik 1 mee (op de juiste manier).  Vlak voor de uitgang zal ik de opdracht geven om een reel  uit te rollen en dan gaan we een line repair doen.  Daarna ruimen we alles weer op en pak  je op 6m weer de veilgheidsstop op zuurstof.

Zo gezegd, zo gedaan. Checks in het water, daarna richting de ingang van de grot, en als iedereen er klaar voor is beginnen met de duik.  Daar gaat het notabene bij mij mis. Mijn lamp heeft opeens kuren. Kabelbreuk. Dat is balen. Omdat ik wat vinslagen zou filmen,  en wat foto’s zou maken van wat skills heb ik lampen zat bij me.  3 backuplampen en 2 videolampen zijn genoeg om niet terug naar de auto te hoeven om mijn reservelamp op te halen.  Zo zie je maar weer, lampuitval kan ook in werkelijkheid gebeuren (is mijn eerste keer overigens, en dit is notabene een lamp van nog geen jaar oud). Hoewel ik natuurlijk zo min mogelijk aanwezig ben (en dus lamp uit heb) hoor ik zelf natuurlijk ook voor voldoende lampen te zorgen om weer de grot uit te komen in geval van nood. 

We gaan dus duiken. De zuurstof wordt nu op de juiste plaats gedropt. In het nauwere stukje in het eerste gedeelte van de Ressel film ik de modified flutterkick in de slowmotionstand van mijn cameraatje, verderop film ik de normale frogkick en je ziet gewoon dat de rust erin zit. Een dag eerder tijdens de eerste duik zag je bij 1 duiker echt een haastige vinslag. Die is er nu gelukkig uit en dat zal ik ze dus laten zien.  De eerste 180m worden in 20 minuten afgelegd. De 12-13 minuten bij geen stroming zitten er echt niet in. OP de terugweg zitten ze een stukje zonder licht, daarna mogen ze met zicht de jump uit duik 1 opruimen, en na nog een stukje met blindmasker zijn we toe aan de line repair.. De line repair bij duiker 1: pakt het mes, nou ja, heeft alleen een handvat in handen. Het lemmet is spontaan afgebroken. Ik zie ergernis, maar wacht gewoon af hoe dit opgelost gaat worden. Materiaalpech zonder dat de instructeur ingegrepen heeft dus. Ik heb dit zelf ook al eens gehad. De mesjes op een hogarthian harnas zijn niet altijd van goede kwaliteit en ik heb ook al eens gehad dat een pas 1 week oud mes gewoon afbrak. Ze zien er goed uit, maar de betrouwbaarheid van bepaalde merken is ver te zoeken helaas. Gelukkig is een 2e mes of schaar meegenomen. En dus wordt de opdracht correct uitgevoerd.  Ook duiker 2 weet de lijn te repareren.  Daarna terug naar de uitgang. De wissel verloopt nu netjes.  Wederom 90 minuten gedoken.

’s Avonds bekijken we de foto’s en filmpjes en bespreken een stukje theorie. Jumps, gaps, circuits (eenvoudig en complex) en traverses hebben we al besproken, maar nu komen we op ontstaan van grotten, soorten grotten en gasmatching (verschillende volumes aan flessen en verschillende sac/rmv binnen het team)

Ik wil de volgende dag naar de Truffe en als 2e duik de St. Georges weer proberen. De temperaturen zijn inmiddels opgelopen tot ruim boven de 30 graden en we hebben geen regen meer gehad. Het wordt tijd voor wat restricties en slechter zicht.  Ik leg uit dat de Truffe een zeer nauwe ingang heeft en dat ik voor zal gaan en evt. eerst de ingang met een schep wat ruimer zal maken. Daarna kom ik weer boven en kan de duik beginnen. Bij de ingang zal ik voor gaan en daarna  ‘ben ik niet meer aanwezig’. Mocht het echt niet gaan met een dubbelset, dan zoeken we een andere grot. Het is alleen de ingang die nauw is.  Omdat de 2e sump van de Truffe ‘zeer nauw ‘ is gaan we alleen de eerste stuk van sump2 in.. Het enige wat we gaan doen is bij het begin van de 2e sump de ‘bypass’ maken zodat we een rondje kunnen zwemmen. De omkeerdruk zullen we normaal gesproken niet halen. Op de terugweg weet ik in sump1 nog een mooi hoekje voor foto’s, dus dan mag er nog een extra lijntje gelegd worden. Bij een slechte vintechniek maak je hier stof.  Helaas voor mij doen mijn cursisten dit te netjes, waardoor ik een beetje moet gaan stoffen. Een goede duik dus.

Hierna wordt er gedoken in de St. Georges. Het zicht hier is matig. De lijn is helaas voor mij niet meer gebroken bij de ingang, dus mijn cursisten hebben het makkelijk.